Bài viết về chủ đề các cấp tổ chức của thế giới sống – Sinh học 10 sẽ giúp các bạn học sinh nhận thức được mối quan hệ phức tạp giữa các cấp tổ chức của sinh giới. Vậy các cấp tổ chức của thế giới sống như thế nào? Cùng Gocbao tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Các cấp tổ chức của thế giới sống
Khái niệm
Thế giới sống được tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc chặt chẽ:
Phân tử → bào quan → tế bào → mô → cơ quan → hệ cơ quan → cơ thể → quần thể → quần xã → hệ sinh thái → sinh quyển.
Trong đó, các cấp tổ chức cơ bản của thế giới sống bao gồm: Tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã, hệ sinh thái.
Tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mọi cơ thể sinh vật.
Tế bào
Tế bào là cấp tổ chức quan trọng. Vì nó biểu hiện đầy đủ các đặc tính của cơ thể sống.
Học thuyết tế bào cho thấy, mọi cơ thể sống đều được cấu tạo từ 1 hay nhiều tế bào và các tế bào chỉ được sinh ra bằng cách phân chia tế bào. Như vậy, đối với các cơ thể sinh vật đơn bào thì nghiên cứu sự sống ở cấp tế bào cũng có nghĩa là nghiên cứu sự sống ở cấp cơ thể.
Đặc điểm chung của các cấp tổ chức sống
Sau khi đã tìm hiểu xong khái niệm các cấp tổ chức của thế giới sống, ở phần này bạn hãy cũng Gocbao khám phá đặc điểm chung của các cấp tổ chức của thế giới sống nhé!
Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc
Thế giới sống được tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc. Tổ chức sống cấp dưới làm nền tảng để xây dựng nên tổ chức sống cấp trên.
Tổ chức sống cao hơn không chỉ có các đặc điểm của tổ chức sống cấp thấp mà còn có những đặc tính nổi trội hơn. Những đặc tính này ở mỗi cấp tổ chức được hình thành do sự tương tác giữa các bộ phận cấu thành.
Hệ thống mở và tự điều chỉnh
Sinh vật ở mọi cấp tổ chức đều không ngừng trao đổi vật chất và năng lượng với môi trường. Do đó, sinh vật không chỉ chịu sự tác động của môi trường mà còn góp phần làm biến đổi môi trường.
Mọi cấp độ tổ chức từ thấp đến cao đều có các cơ chế tự điều chỉnh để đảm bảo duy trì và điều hòa sự cân bằng trong hệ thống → giúp hệ thống cân bằng và phát triển.
Thế giới sống liên tục tiến hóa
Thế giới sinh vật liên tục sinh sôi nảy nở và không ngừng tiến hóa. Sự sống được tiếp diễn liên tục nhờ sự truyền thông tin trên ADN từ tế bào này sang tế bào khác, từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Các sinh vật trên Trái Đất đều có đặc điểm chung do có chung nguồn gốc nhưng luôn tiến hóa theo nhiều hướng khác nhau → tạo nên thế giới sống đa dạng và phong phú.
Trả lời câu hỏi SGK về các cấp tổ chức của thế giới sống
Để nắm vững kiến thức về các cấp tổ chức của thế giới sống, ngay bây giờ hãy cùng Gocbao giải đáp các câu hỏi SGK Sinh học 10 nhé!
Câu 1 trang 9 SGK Sinh học 10
Thế giới sống được tổ chức như thế nào? Nêu các cấp tổ chức sống cơ bản?
Lời giải chi tiết:
Thế giới sống được tổ chức theo thứ bậc rất chặt chẽ, trong đó tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mọi cơ thể sinh vật.
Các cấp độ tổ chức sống cơ bản của thế giới sống: tế bào → cơ thể → quần thể → quần xã → hệ sinh thái → sinh quyển.
Câu 2 trang 9 SGK Sinh học 10
Đặc tính nổi trội của các cấp tổ chức sống là gì? Nêu một số ví dụ.
Lời giải chi tiết:
Đặc tính nổi trội của các cấp tổ chức sống:
Có sự chuyển hóa vật chất và năng lượng
Ví dụ: Động vật sử dụng thực vật làm thức ăn, như vậy năng lượng từ các liên kết cấu tạo nên cơ thể thực vật sẽ được biến đổi để trở thành năng lượng duy trì hoạt động sống của động vật.
Sinh trưởng và phát triển
Ví dụ: Khi cây sinh trưởng, thân cây to ra, dài ra, lúc này sẽ phát triển thêm lá, hoa,…
Sinh sản
Ví dụ: Các cơ thể sống cần sinh sản để duy trì giống loài.
Tiến hóa thích nghi với môi trường sống
Ví dụ: Cá voi và sư tử đều thuộc lớp thú. Chúng đều có tim 4 ngăn, sinh con và nuôi con bằng sữa. Tuy nhiên cá voi có cơ thể thuôn dài, mắt kém phát triển, hai chi trước biến thành vây bơi, không có lông mao,… còn sư tử thì có thị giác phát triển, 4 chi khỏe mạnh, có lông mao,…
Cảm ứng
Ví dụ: Các loài hoa nở vào những thời điểm khác nhau trong ngày, trong năm là nhờ sự cảm nhận vào nhiệt độ, chu kì quang.
Khả năng tự điều chỉnh
Ví dụ: Khi môi trường sống không cung cấp đủ thức ăn, nơi ở thì các đàn động vật có xu hướng di cư hoặc phân đàn. Ở các cây cao, phần cành lá phía dưới thấp không lấy được ánh sáng thì sẽ có xu hướng tự chết để giảm thoát hơi nước qua lá.
Câu 3 trang 9 SGK Sinh học 10
Nêu một số ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của cơ thể người.
Lời giải chi tiết:
Một số ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của cơ thể người:
Khi cơ thể ở môi trường có nhiệt độ cao, hệ mạch dưới da sẽ giãn ra, lỗ chân lông giãn nở, mồ hôi tiết ra làm mát cơ thể.Khi cơ thể ở môi trường có nhiệt độ thấp, các mạch máu dưới da co lại, xuất hiện hiện tượng run để làm ấm cơ thể.Mắt người khi nhìn không rõ có xu hướng khép nhỏ lại, làm thay đổi cầu mắt, giúp ảnh hiện chính xác ở khoảng tiêu cự để nhìn rõ vật.Khi có một tác động quá lớn đến tâm lí con người, não có xu hướng xóa bỏ đoạn kí ức đó.Ở hoạt động bài tiết bình thường, cơ thể sẽ thu lại đường – chất có lợi cho cơ thể và bài thải nitrat – chất gây độc cho cơ thể.
Câu 4 trang 9 SGK Sinh học 10
Hãy chọn câu trả lời đúng trong các câu nêu dưới đây.
Các loài sinh vật mặc dù rất khác nhau nhưng chúng vẫn có những đặc điểm chung là vì:
a) Chúng sống trong những môi trường giống nhau.
b) Chúng đều được cấu tạo từ tế bào.
c) Chúng đều có chung một tổ tiên.
d) Tất cả các điều nêu trên đều đúng.
Lời giải chi tiết:
Đáp án C. Vì các loài sinh vật đều hình thành từ tế bào sơ khai đầu tiên qua thời gian tiến hóa dài nên chúng đều có chung một tổ tiên.
Xem thêm:
Sự khác nhau giữa nguyên phân và giảm phân – Sinh học 10Sự khác nhau giữa tế bào động vật và tế bào thực vật Sinh 10Sự khác nhau giữa quang hợp và hô hấp? Sinh học lớp 10
Bài viết trên của Gocbao đã giúp bạn tìm hiểu các cấp tổ chức của thế giới sống và hướng dẫn soạn bài câu hỏi SGK Sinh học 10. Nếu thấy hữu ích hãy chia sẻ với bạn bè mình nhé. Hẹn gặp lại bạn ở bài viết sau!
