Ô nhiễm môi trường ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và cuộc sống của con người. Hiện nay, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh có chỉ số chất lượng không khí AQI ở mức báo động đỏ.
Vậy AQI là gì, nó ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của người dân và cách tính chỉ số AQI là gì? Bài viết ngày hôm nay của Gocbao sẽ chỉ rõ ra vấn đề này. Cùng tham khảo bài viết này nhé!
AQI là gì? AQI là viết tắt của chỉ số gì?
AQI là một chỉ số báo cáo chất lượng không khí hằng ngày. Đây được xem là thước đo mức độ ô nhiễm không khí. Nhờ chỉ số này chúng ta có thể biết được không khí xung quanh sạch hay ô nhiễm, ô nhiễm ở mức độ nào.
Chỉ số AQI càng lớn thì khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe càng cao, chất lượng không khí càng kém. Mỗi quốc gia khác nhau sẽ có thang đo chỉ số AQI riêng, ứng với tiêu chuẩn không thống nhất về chất lượng không khí của từng nước.
AQI là viết tắt của chỉ số chất lượng không khí. AQI được viết tắt là Air Quality Index.
Các chỉ số AQI bạn cần biết
Chỉ số AQI Việt Nam là bao nhiêu?
Chỉ số AQI Việt Nam là 49, đây là chỉ số trung bình tính từ tháng 05/2021. Ở mức này chất lượng không khí được xem là tốt, ô nhiễm không khí đem lại rất ít rủi ro hoặc không có rủi ro nào.
Xác định giá trị AQI được xác định cụ thể như sau:
Chỉ số AQI từ 0 – 50 được đánh giá là chỉ số tốt, ít ảnh hưởng đến sức khỏe con người.AQI có chỉ số từ 51 – 100 thì chất lượng không khí ở mức chấp nhận được. Tuy nhiên, đối với một số chất gây ô nhiễm, có thể tác động nhỏ đối với những người đặc biệt nhạy cảm với không khí ô nhiễm.Chỉ số AQI từ 101 – 150 là mức không lành mạnh cho các nhóm nhạy cảm. Các thành viên thuộc nhóm này có thể bị ảnh hưởng sức khỏe.Chỉ số AQI từ 151 – 200 là mức không lành mạnh. Bất cứ ai cũng bắt đầu bị ảnh hưởng sức khỏe. Nhất là các thành viên của nhóm nhạy cảm có thể bị ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng hơn.Chỉ số AQI từ 201 – 300 là rất không lành mạnh. Mức này cảnh báo sức khỏe trong trường hợp khẩn cấp. Mọi người ai cũng có thể bị ảnh hưởng.AQI có chỉ số từ 301 – 500 là mức độ nguy hiểm. Sức khỏe bị ảnh hưởng nghiêm trọng đối với tất cả mọi người.
AQI 140 là gì?
AQI 140 là mức không tốt cho các nhóm nhạy cảm. Chỉ số AQI 140 dễ dàng tác động đến những người nhạy cảm với ô nhiễm môi trường.
Những thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đã từng duy trì chỉ số AQI 140. Ô nhiễm không khí thường xuyên xảy ra ở 2 thành phố này là do nhiều nguyên nhân.
Chẳng hạn như mật độ dân số cao, phương tiện giao thông lớn, cơ sở hạ tầng đang trong quá trình xây dựng và quy hoạch đô thị. Đồng thời, các vùng ven ngoại thành tập trung nhiều khu công nghiệp.
AQI US là gì?
AQI US là chỉ số chất lượng không khí được tính toán ở Hoa Kỳ. Cơ Quan Bảo Vệ Môi Trường Hoa Kỳ được viết tắt là EPA (The U.S. Environmental Protection Agency).
EPA đã quy định một màu sắc cụ thể đối với từng khoảng giá trị AQI. Điều này nhằm mục đích để chúng ta dễ hiểu ô nhiễm không khí đang đạt tới mức độ nào trong cộng đồng của họ.
AQI ranking là gì?
AQI ranking là bảng xếp hạng chỉ số chất lượng không khí. Sau đây là top 10 quốc gia có chỉ số ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất là:
Hàn Quốc chỉ số AQI là 207.Ấn Độ chỉ số AQI là 198.Ukraina chỉ số AQI là 176.Mali chỉ số AQI là 175.Trung Quốc chỉ số AQI là 170.Chad chỉ số AQI là 156.Iran chỉ số AQI là 147.Uganda chỉ số AQI là 131.Bahrain chỉ số AQI là 129.Chile chỉ số AQI là 128.
AQI Hanoi là bao nhiêu?
AQI Hanoi là 59. Hà Nội là thành phố nằm trong top đầu danh sách thành phố ô nhiễm không khí trên thế giới.
Có những thời điểm chỉ số AQI Hanoi lên tới 170. Đây là mức báo động đỏ, mức cao nhất. Tình trạng ô nhiễm rất xấu, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, đặc biệt là người già, trẻ nhỏ, người viêm xoang, viêm mũi dị ứng,…
Cách tính chỉ số AQI
Cách đo chỉ số AQI bao gồm AQI ngày và AQI giờ. AQI ngày sử dụng để công bố chất lượng không khí trong các ngày. Còn AQI giờ dùng để chất lượng không khí liên tục theo từng giờ.
Tính toán giá trị AQI giờ (AQIh):
Số liệu để tính toán AQI giờ là giá trị quan trắc trung bình 1 giờ. Đối với thông số PM10 và PM2.5 do không có quy chuẩn trung bình 1 giờ nên sử dụng phương pháp Nowcast do Cục Bảo vệ môi trường Hoa Kỳ phát triển.
Nowcast là giá trị trung bình có trọng số được tính toán từ 12 giá trị trung bình 1 giờ gần nhất so với thời điểm tính toán.
Để tính toán AQI giờ trước hết tính giá trị AQIh của từng thông số (AQIx). Giá trị AQIh của các thông số SO2, CO, NO2, O3 được tính toán theo công thức 1, giá trị AQIh của các thông số PM10, PM2.5 được tính toán theo công thức 2:
Các giá trị BPi đối với các thông số:
Bảng 1:
Ghi chú:
– Tính toán AQI giờ (AQIh) của O3 sử dụng giá trị BPi cho O3 (1h)
– Tính toán AQI ngày (AQId) của O3 sử dụng giá trị BPi cho O3 (1h) và O3 (8h)
Giá trị AQI giờ tổng hợp: là giá trị lớn nhất AQIx của các thông số.
Tính toán giá trị AQI ngày (AQId):
Công thức tính toán AQI tương tự công thức tính toán AQI giờ và sử dụng bảng Break point (bảng số 1). Tuy nhiên số liệu đầu vào để tính toán AQI ngày như sau:
– Thông số PM2.5 và PM10: giá trị trung bình 24 giờ.
– Thông số O3: giá trị trung bình 1 giờ lớn nhất trong ngày và giá trị trung bình 8 giờ lớn nhất trong ngày.
– Thông số SO2, CO, NO2: giá trị trung bình 1 giờ lớn nhất trong ngày.
Các thông số đánh giá chất lượng không khí
Chỉ số AQI có 5 thông số đánh giá chất lượng không khí:
Ozone mặt đất: Được tạo ra khi các chất ô nhiễm phát ra từ xe cộ, các nhà máy,… phản ứng hóa học với ánh sáng Mặt Trời.Ô nhiễm phân tử: Đánh giá qua chỉ số bụi mịn PM5 và PM10.Carbon monoxide (CO);Sulfur dioxide (SO2).Nitrogen dioxide (NO2).
AQI tính toán cho từng trạm quan trắc không khí tự động liên tục trong môi trường không khí xung quanh. Mỗi trạm, AQI được tính cho từng thông số, giá trị AQI cuối cùng là giá trị lớn nhất trong các giá trị AQI của mỗi thông số.
Với môi trường ô nhiễm như hiện nay, khi ra ngoài chúng ta nên che chắn bằng cách đeo khẩu trang, trang bị mắt kính để chống bụi. Ngoài ra bạn có thể sử dụng máy lọc không khí để bảo vệ sức khỏe, duy trì hệ hô hấp tốt.
Bài viết trên của Gocbao đã giới thiệu chi tiết cho bạn đọc về AQI là gì. Các độc giả đừng quên tương tác và đóng góp ý kiến cùng Gocbao nhé!
