Bảo hiểm xã hội đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của nhiều công dân. Tuy nhiên vẫn còn nhiều người chưa thật sự hiểu rõ về BHXH. Vậy bảo hiểm xã hội là gì? Các loại BHXH đang được thực hiện ngày nay gồm loại nào? Hãy cùng Gocbao tìm hiểu nhé!
Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động. Khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.
BHXH được hình thành dựa trên sự đóng góp của người lao động, người sử dụng lao động. 3 yếu tố quan trọng trong BHXH:
Đối tượng được hưởng BHXHĐiều kiện được hưởng BHXHMức hưởng và thời hạn hưởng trợ cấp BHXH
Phân loại bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội gồm có 2 loại là bắt buộc và tự nguyện.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc
Bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại bảo hiểm mà bắt buộc những người khi tham gia lao động và những người chủ lao động phải đóng. Thông thường, chủ doanh nghiệp và người lao động cùng chi trả cho loại bảo hiểm này với mức chia người sử dụng lao động phải đóng nhiều hơn.
Loại BHXH này được áp dụng đối với các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức. Sử dụng lao động làm việc theo hợp đồng lao động với thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên và hợp đồng không xác định thời hạn. Tại điều 149 Bộ Luật Lao động quy định đối với người sử dụng lao động và người lao động. Được hưởng các chế độ trợ cấp BHXH ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. thai sản, hưu trí và tứ tuất.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại bảo hiểm không bắt buộc, mọi người được phép lựa chọn có thể mua hoặc không và chọn mua theo khả năng của mình. Tùy vào điều kiện thu nhập của cá nhân và gia đình với những mức đóng khác nhau.
Và dựa trên đó bảo hiểm sẽ chi trả các mức khác nhau trong chế độ lương hưu. Ngoài ra khi tham gia bảo hiểm này, tất cả đều được hỗ trợ một phần rất lớn khi đau ốm, sinh con hay thất nghiệp.
Quyền và trách nhiệm của người lao động khi đóng bảo hiểm
Quyền của người lao động khi đóng bảo hiểm
Khi tham gia bảo hiểm xã hội, NLĐ sẽ được hưởng những quyền lợi sau:
Được tham gia và hưởng các chế độ theo Luật BHXH.Được cấp và quản lý sổ BHXH và nhận lại sổ khi không còn làm việc.Nhận lương hưu và trợ cấp đầy đủ, kịp thời theo các hình thức sau: nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ được ủy quyền. Nhận thông qua tài khoản tiền gửi của người lao động mở tại ngân hàng; nhận thông qua công ty, tổ chức nơi làm việc hay người sử dụng lao động.Hưởng bảo hiểm y tế trong các trường hợp: đang hưởng lương hưu, nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản, nhận con nuôi, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hay trợ cấp ốm đau.Chủ động đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động và được thanh toán chi phí giám định y khoa nếu đủ điều kiện hưởng BHXH.Ủy quyền nhận lương hưu, trợ cấp BHXH cho người khác.Được cung cấp thông tin về đóng BHXH theo định kỳ. Yêu cầu người sử dụng lao động cung cấp thông tin về việc đóng và quyền được hưởng các chế độ của BHXH.Người tham gia được khiếu nại, tố cáo và khởi kiện BHXH theo quy định pháp luật.
Trách nhiệm của người lao động khi đóng bảo hiểm
Theo quy định tại Điều 19 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định về trách nhiệm của người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội như sau:
Đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật này.Thực hiện quy định về việc lập hồ sơ bảo hiểm xã hội.Bảo quản sổ bảo hiểm xã hội.
Quyền và trách nhiệm của người sử dụng lao động về bảo hiểm xã hội
Quyền của người sử dụng lao động về bảo hiểm xã hội được liệt kê sau đây:
Từ chối thực hiện những yêu cầu không đúng quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật.
Trách nhiệm của người sử dụng lao động về bảo hiểm xã hội
Theo Điều 21, Luật bảo hiểm xã hội (sửa đổi 2014), trách nhiệm của người sử dụng lao động về bảo hiểm xã hội được quy định như sau:
Lập hồ sơ để người lao động được cấp sổ bảo hiểm xã hội, đóng, hưởng bảo hiểm xã hội. Đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại Điều 86 và hằng tháng trích từ tiền lương của người lao động theo quy định tại khoản 1 Điều 85 của Luật này để đóng cùng một lúc vào quỹ bảo hiểm xã hội.Giới thiệu người lao động thuộc đối tượng quy định tại điểm a khoản 1, khoản 2 Điều 45 và Điều 55 của Luật này đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động tại Hội đồng giám định y khoa.Phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội trả trợ cấp bảo hiểm xã hội cho người lao động. Phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội trả sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động, xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc theo quy định của pháp luật.Cung cấp chính xác, đầy đủ, kịp thời thông tin, tài liệu liên quan đến việc đóng, hưởng bảo hiểm xã hội theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền, cơ quan bảo hiểm xã hội.Định kỳ 06 tháng, niêm yết công khai thông tin về việc đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động. Cung cấp thông tin về việc đóng bảo hiểm xã hội của người lao động khi người lao động hoặc tổ chức công đoàn yêu cầu.Hằng năm, niêm yết công khai thông tin đóng bảo hiểm xã hội của người lao động do cơ quan bảo hiểm xã hội cung cấp theo quy định tại khoản 7 Điều 23 của Luật này.
Các lợi ích của người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội
Lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyên của người lao động được Gocbao tổng hợp sau đây:
Các chế độ bảo hiểm xã hội Việt Nam hiện nay
Các chế độ bảo hiểm xã hội tại Việt Nam hiện nay bao gồm:
Chế độ bảo hiểm ốm đau;Chế độ bảo hiểm xã hội tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp;Chế độ bảo hiểm thai sản;Chế độ bảo hiểm thất nghiệp;Chế độ hưu trí;Chế độ bảo hiểm y tế;Chế độ tử tuất.
Trên đây là thông tin tổng hợp về bảo hiểm xã hội là gì và một số quyền lợi cho thấy lợi ích bảo hiểm xã hội rất thiết thực dành cho người tham gia. Các chính sách này giúp người dân đảm bảo sự ổn định một phần về thu nhập. Do vậy, việc tham gia BHXH chính là để đảm bảo quyền lợi của mỗi người. Theo dõi Gocbao để cập nhật tin tức mới mỗi ngày nha!
