Trong bài Nhật Bản thuộc chương trình học Lịch sử lớp 11, kiến thức về chủ nghĩa đế quốc Nhật khá là quan trọng. Thấu hiểu điều này, BachkhoaWiki mong muốn bổ trợ đến bạn kiến thức hữu ích nhất. Cùng tìm hiểu đặc điểm của chủ nghĩa đế quốc Nhật là gì và các thông tin liên quan được tìm kiếm nhiều bạn nhé!
Đặc điểm của chủ nghĩa đế quốc Nhật là gì?
Chủ nghĩa đế quốc Nhật có đặc điểm là đế quốc phong kiến quân phiệt. Cụ thể vào đầu năm 1868, Thiên Hoàng Minh Trị đã cho tiến hành loạt các cải cách tiến bộ trên mọi mặt. Đó là kinh tế, chính trị, xã hội, quân sự, và Nhật Bản chuyển sang chủ nghĩa đế quốc.
Về tình hình chung nước Nhật trước khi cải cách, vào khoảng đầu thế kỉ XIX chế độ Mạc phủ ở Nhật lâm vào khủng hoảng suy yếu. Đứng đầu là tướng quân Sô gun.
Về kinh tế:
Nền nông nghiệp Nhật Bản bấy giờ khá lạc hậu, tô thuế nặng nề. Cùng với đó là đói kém mất mùa xảy ra thường xuyên.Nền công nghiệp thì phát triển hơn, xuất hiện nhiều công trường thủ công, kinh tế tư bản phát triển một cách nhanh chóng.
Về xã hội: Xã hội phát sinh mâu thuẫn giữa các giai cấp khác nhau; giữa nông dân, tư sản thị dân với chế độ phong kiến lạc hậu.
Về chính trị:
Nảy sinh mâu thuẫn giữa Thiên hoàng và tướng quân. Thừa cơ hội này, các nước tư bản ở u – Mỹ tìm cách xâm nhập vào Nhật. Đi đầu phải kẻ đến Mỹ (dùng vũ lực ép Nhật phải “mở cửa”). Kế tiếp đó là các nước Anh, Pháp, Nga, Đức (ép Nhật Bản ký các Hiệp ước bất bình đẳng).
Trước nguy cơ bị xâm lược, Nhật Bản bắt buộc phải chọn lựa một trong hai con đường. Đó là bảo thủ duy trì chế độ phong kiến lạc hậu hoặc là phải cải cách.
Vào đầu năm 1868, Thiên hoàng Minh Trị đã chính thức tiến hành một loạt các cải cách mang tính tiến bộ trên mọi mặt về kinh tế, chính trị, quân sự và xã hội. Và đến cuối TK XIX – đầu TK XX thì nước Nhật đã thoải khỏi truy cơ trở thành thuộc địa và phát triển thành nước tư bản công nghiệp.
Và lúc này Nhật Bản chính thức chuyển sang chủ nghĩa đế quốc, trở thành nước “đế quốc phong quân phiệt”.
Kinh tế: Ra đời nhiều công ty độc quyền, lũng đoạn và chi phối toàn bộ nền kinh tế lẫn chính trị của Nhật Bản.Đối nội: Thực hiện các chính sách bóc lột tối đa với nhân dân.Đội ngoại: Thi hành các chính sách xâm lược hiếu chiến bằng việc phát động nhiều cuộc chiến tranh sang các nước Đài Loan, Trung Quốc, Triều Tiên, Nga,…
Vì sao nói chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản là chủ nghĩa đế quốc quân phiệt?
Nói chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản là chủ nghĩa đế quốc quân phiệt vì những tàn tích phong kiến vẫn được bảo lưu ở Nhật và chủ trương xây dựng đất nước bằng quân sự.
Mặc dù đã tiến lên chủ nghĩa tư bản, tuy nhiên Nhật Bản vẫn duy trì quyền sở hữu ruộng đất phong kiến. Lúc này các tầng lớp quý tộc vẫn có ưu thế chính trị rất là lớn. Đặc biệt là giới võ sĩ Samurai.
Họ theo chủ trương xây dựng Nhật Bản bằng sức mạnh của quân sự. Với tình hình đó, nó làm cho chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản có đặc điểm là chủ nghĩa đế quốc quân phiệt.
Những sự kiện nào chứng tỏ vào cuối thế kỉ XIX, Nhật Bản đã chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa?
Có 2 sự kiện chính chứng tỏ vào cuối thế kỉ XIX, Nhật Bản đã chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.
Sự kiện thứ nhất
Sự xuất hiện của các công ty độc quyền. Nó chi phối mạnh mẽ đến nền kinh tế của Nhật Bản. Chủ nghĩa tư bản lúc này có 2 giai đoạn phát triển là chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh, chủ nghĩa tư bản độc quyền.
Trong khi đó chủ nghĩa tư bản độc quyền chính là chủ nghĩa đế quốc. Và sự kiện này đã minh chứng cho việc Nhật chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.
Sự kiện thứ 2
Chiến tranh tranh giành lãnh thổ của Nhật Bản với các nước đế quốc khác.Nhật Bản đã thực hiện âm mưu bành trướng lãnh thổ của mình. Nhật đẩy mạnh nhiều cuộc chiến tranh xâm lược. Điển hình nhất phải kể đến cuộc chiến tranh Trung – Nhật năm 1894 và cuộc chiến tranh Nga – Nhật năm 1904 – 1905.
Hiểu được đặc điểm của chủ nghĩa đế quốc Nhật là gì giúp bạn hiểu được phần nào nội dung của bài học trong chương I chương trình Lịch sử lớp 11. BachkhoaWiki hy vọng rằng thông tin này sẽ hữu ích với bạn. Nếu thấy nội dung hay, đừng quên chia sẻ đến bạn bè của mình bạn nhé!
