Trong lĩnh vực kinh tế, GDP được đưa ra nhằm đánh giá tổng quan về tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế, đánh giá về mức độ phát triển của một vùng hay một quốc gia. Vậy GDP là gì? Gocbao Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
GDP là gì? GDP là viết tắt của từ gì?
GDP là một chỉ tiêu để đo lường giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một lãnh thổ nhất định trong một thời kỳ nhất định.
GDP là tên viết tắt của cụm từ Gross Domestic Product, có nghĩa là tổng sản phẩm nội địa hay tổng sản phẩm quốc nội.
Một số khái niệm liên quan đến GDP là gì?
GDP bình quân đầu người là gì?
GDP bình quân đầu người (GDP per capita) là chỉ tiêu thống kê kinh tế thể hiện kết quả sản xuất kinh doanh tính trung bình trên đầu người của một quốc gia trong một năm. GDP bình quân đầu người là một “thước đo” phản ánh mức thu nhập cũng như mức sống của người dân trong một vùng hay một quốc gia.
GDP bình quân đầu người của một quốc gia tại một thời điểm cụ thể sẽ được tính bằng cách lấy GDP của quốc gia tại thời điểm đó chia cho tổng số dân của quốc gia cũng tại thời điểm đó. Chỉ số GDP bình quân đầu người chỉ ở mức tương đối chính xác.
GDP thực tế là gì?
GDP thực tế (Real Gross Domestic Product hay Real GDP) là thước đo tổng sản phẩm quốc nội đã điều chỉnh theo tác động lạm phát; phản ánh giá trị của tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất bởi một nền kinh tế trong một năm nhất định.
GDP danh nghĩa là gì?
GDP danh nghĩa (Nominal Gross Domestic Product) là tổng sản phẩm quốc nội GDP được tính theo giá thị trường hiện tại. Đánh giá kinh tế vĩ mô về đo lường giá trị của hàng hóa và dịch vụ tính theo giá hiện tại.
GDP danh nghĩa không loại bỏ lạm phát hoặc tốc độ tăng giá nên có thể làm tăng con số tăng trưởng. Điều này dẫn đến GDP danh nghĩa trở nên lớn hơn.
GDP xanh là gì?
GDP xanh là phần còn lại của GDP sau khi đã trừ các chi phí do khử chất thải từ sản xuất, tiêu dùng, chi phí tiêu dùng tài nguyên và mất mát về môi trường do các hoạt động kinh tế.
Chỉ tiêu GDP xanh ra đời với mục đích là để đánh giá chi phí của thiệt hại môi trường với tiêu thụ và sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Phản ánh thực chất phát triển kinh tế của một đất nước trên cả ba mặt: kinh tế, xã hội và môi trường.
Các thành phần của GDP là gì?
Trong nền kinh tế có nhiều lĩnh vực, nhiều sản phẩm phục vụ từng nhu cầu khác nhau của người tiêu dùng. Do đó, GDP bao gồm tất cả những mặt hàng nào được sản xuất trong nền kinh tế và được bán hợp pháp trên thị trường.
Các yếu tố ảnh hưởng đến GDP là gì?
Trên thực tế, GDP chịu sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau. Tuy nhiên, có 3 yếu tố chính ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số GDP của một quốc gia, bao gồm:
Dân số là lực lượng lao động chính tạo ra của cải – vật chất cho xã hội, đồng thời là đối tượng tiêu thụ sản phẩm dịch vụ. Dân số còn là căn cứ để tính GDP bình quân đầu người của quốc gia.FDI (Foreign Direct Investment) là chỉ số đầu tư trực tiếp nước ngoài. Đây là hình thức đầu tư dài hạn bao gồm tiền bạc, vật chất, cơ sở hạ tầng, phương tiện sản xuất,… của cá nhân hoặc tổ chức nước này vào nước khác.Lạm phát một quốc gia muốn tăng trưởng cần chấp nhận tình trạng lạm phát ở một mức độ nhất định. Tuy nhiên, nếu lạm phát tăng quá mức cho phép sẽ dẫn tới việc ngộ nhận GDP tăng nhưng thực tế là khủng hoảng kinh tế.
Phương pháp tính GDP là gì?
GDP được tính toán dựa trên cơ sở các báo cáo từ các đơn vị, tổ chức kinh tế. Có 3 phương pháp tính GDP cơ bản đó là: phương pháp tính theo chi tiêu, tính theo thu nhập và tính theo giá trị gia tăng.
Phương pháp tính theo chi tiêu
Phương pháp này được tính theo công thức: GDP = Y = C + I + G + NX.
Trong đó:
C (Chi tiêu tiêu dùng): bao gồm tất cả các chi tiêu cho sản phẩm và dịch vụ do các xí nghiệp sản xuất ra và bán cho các hộ gia đình.I (Chi tiêu đầu tư) : tổng vốn đầu tư phát triển xã hội trong kỳ. Bao gồm các khoản chi tiêu của doanh nghiệp về trang thiết bị, nhà xưởng,…G (Chi tiêu của chính phủ) là các chi phí cho giáo dục quốc phòng, hành chính, y tế, toà án, chi phí để duy trì trật tự công cộng, công trình công cộng, xây dựng cơ sở hạ tầng…NX (Cán cân thương mại) là chênh lệch giữa xuất khẩu và nhập khẩu của nền kinh tế. Đây là một chi tiêu phản ánh mối quan hệ kinh tế đối với nước ngoài của một quốc gia.
Phương pháp tính theo thu nhập
Phương pháp này được tính theo công thức tính như sau: GDP = Y = W + I + Pr + R + Ti + De
Trong đó:
W (Wage): là tiền lương, Các xí nghiệp phải chi trả cho việc sử dụng nguồn lực phục vụ cho sản xuất.I (Interest): tiền lãiPr (Profit): lợi nhuậnR (Rent)): tiền thuêTi (Indirect tax): thuế gián thu, tức là các khoản thuế đánh vào dịch vụ và hàng hoá bán trên thị trường.De (Depreciation): phần hao mòn tài sản cố định.
Phương pháp tính theo giá trị gia tăng
Phương pháp này là tổng cộng tất cả giá trị gia tăng của nền kinh tế trong một thời kỳ.
Tổng sản phẩm quốc nội = Giá trị tăng thêm + thuế nhập khẩu
Hoặc GDP = Giá trị sản xuất – chi phí trung gian + thuế nhập khẩu
Giá trị tăng thêm của từng ngành kinh tế bao gồm:
Thu nhập của người sản xuất như tiền lương, tiền công (kể cả bằng tiền hay bằng hiện vật và các khoản trả có tính chất lương).Thuế sản xuất bao gồm: Thuế hàng hoá (không bao gồm thuế nhập khẩu), thuế sản xuất và chi phí khác.Khấu hao tài sản cố định.Giá trị thặng dưThu nhập hỗn hợp
Giá trị gia tăng của một xí nghiệp là chênh lệch giữa giá trị sản lượng của xí nghiệp và giá trị các yếu tố vật chất mà xí nghiệp mua của các xí nghiệp khác.
Ý nghĩa của GDP là gì?
Chỉ số GDP là thước đo để đánh giá tốc độ phát triển kinh tế của một quốc gia. Việc phân tích, tính toán GDP là cơ sở để thành lập các chiến lược phát triển kinh tế ngắn hạn và dài hạn.
GDP ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và đời sống người dân của một quốc gia trong thời gian nhất định.
Nếu GDP suy giảm thì ta có thể suy luận quốc gia đó đang ở trong tình trạng suy thoái, lạm phạm, thất nghiệp, mất giá đồng tiền,… Nếu GDP tăng nghĩa là quốc gia đó đang cải thiện năng lực sản xuất, người dân có thu nhập và chi tiêu nhiều hơn.
Thông qua GDP bình quân đầu người, ta biết được mức thu nhập tương đối cũng như chất lượng sống của người dân ở mỗi quốc gia. Để từ đó đưa ra các chính sách tiền tệ phù hợp nhằm thúc đẩy nền kinh tế.
Trong nền kinh tế toàn cầu như hiện nay, chỉ số GDP đầu tư nước ngoài càng cao thì tiềm năng phát triển của một quốc gia càng cao. Với tốc độ tăng trưởng GDP ổn định qua các năm và còn nhiều dư địa phát triển, Việt Nam đang ngày càng thu hút nhiều nhà đầu tư lớn.
Những điểm hạn chế của GDP là gì?
Bên cạnh những ưu điểm mà GDP mang lại còn tồn tại những mặt hạn chế như:
GDP không phản ánh hoạt động sản xuất tự cung, tự cấp và cũng không kiểm soát được chất lượng hàng hóa, dịch vụ như: việc làm ngoài giấy tờ, hoạt động thị trường chợ đen, công việc tình nguyện và sản xuất hộ gia đình,…GDP không tính đến lợi nhuận kiếm được trong một quốc gia bởi các công ty nước ngoài được gửi lại cho các nhà đầu tư nước ngoài. Điều này có thể vượt quá sản lượng kinh tế thực tế của một quốc gia.GDP chỉ xem xét sản xuất hàng hóa cuối cùng mà bỏ qua hoạt động chi tiêu và giao dịch trung gian giữa các doanh nghiệp.GDP không thể đo lường chính xác sự phát triển của một quốc gia hay sức khỏe của đời sống công dân trong quốc gia đó.GDP chỉ nhấn mạnh đến sản lượng vật chất mà không xem xét đến thực trạng phát triển tổng thể của một quốc gia.
Trên đây là tất cả những thông tin giúp bạn hiểu hơn GDP là gì cũng như những phương pháp tính GDP. Hãy theo dõi Gocbao để cập nhật nhiều kiến thức bổ ích mỗi ngày nhé!
