Khi xem qua các chương trình thời sự hoặc bản tin kinh tế, bạn có nghe đến cụm từ WTO. Vậy WTO là gì? Tổ chức này hoạt động vì mục đích gi? Tất cả sẽ được Gocbao giải đáp ngay sau đây!
WTO là gì? WTO là viết tắt của từ gì?
WTO là tổ chức Thương mại Thế giới. WTO là viết tắt của cụm từ World Trade Organization.
Đây là một tổ chức quốc có chức năng giám sát các hiệp định thương mại giữa các nước thành viên với nhau theo các quy tắc thương mại. Hoạt động của WTO nhằm mục đích loại bỏ hay giảm thiểu các rào cản thương mại để tiến tới tự do thương mại, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
WTO được thành lập theo Hiệp định thành lập Tổ chức Thương mại Thế giới vào ngày 15/4/1994. WTO chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1/1/1995. Trụ sở của tổ chức được đặt tại Geneva, Thụy Sĩ.
Tổ chức này kế thừa và phát triển các quy định và thực tiễn thực thi Hiệp định chung về Thương mại và Thuế quan – GATT 1947 (chỉ giới hạn ở thương mại hàng hóa). Cùng với đó là kết quả trực tiếp của Vòng đàm phán Uruguay (bao trùm các lĩnh vực thương mại hàng hóa, dịch vụ, sở hữu trí tuệ và đầu tư).
WTO có bao nhiêu thành viên?
Tính đến hết năm 2019, WTO đã có 164 thành viên chính thức. 2 nước tham gia gần đây nhất là Afghanistan và Liberia (tháng 7/2016).
Tổ chức Thương mại Thế giới WTO hiện chiếm khoảng 97% kim ngạch thương mại thế giới. Tham gia vào WTO, các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển có nhiều cơ hội để phát triển nền kinh tế.
Việt Nam gia nhập WTO năm nào?
Việt Nam gia nhập WTO vào ngày 7/11/2006, và được công nhận là thành viên chính thức của tổ chức này vào ngày 11/1/2007.
Lúc 17h ngày 7/11/2006, tại trụ sở WTO, ông Eirik Glenne – Chủ tịch Đại hội đồng WTO đã gõ búa chính thức xác nhận Việt Nam là thành viên thứ 150 của tổ chức này.
Ngày 11/1/2007 tại trụ sở WTO ở Geneva, Thụy Sĩ, nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã chính thức được Tổ chức Thương mại Thế giới WTO tiến hành nghi lễ trao thẻ thành viên chính thức.
Trở thành thành viên của WTO, Việt Nam có nhiều cơ hội tăng trưởng và mở rộng lưu thông hàng hóa, dịch vụ với các thành viên khác trong tổ chức. Kinh tế Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực, thể hiện qua các mặt: tăng trưởng kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài, cán cân xuất – nhập khẩu,…
Nhiệm vụ của WTO là gì?
Nhiệm vụ của tổ chức Thương mại Thế giới WTO là:
Quản lý và điều hành việc thực hiện các hiệp định thương mại đa phương của WTO.Là diễn đàn cho các cuộc đàm phán về thương mại của các nước thành viên.Giải quyết các tranh chấp về thương mại giữa các thành viên.Giám sát, rà soát các chính sách thương mại của nước thành viên.Trợ giúp kỹ thuật và đào tạo cho các nước đang phát triển.Hợp tác với các tổ chức quốc tế khác như: Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Ngân hàng Thế giới (WB).
Vai trò của tổ chức thương mại thế giới WTO là gì?
Thúc đẩy việc thực hiện các Hiệp định và cam kết đã đạt được
WTO đồng thời đảm bảo việc thực hiện và thúc đẩy các cam kết sẽ được thực hiện trong tương lai. WTO thường tổ chức các cuộc đàm phán mậu dịch đa biên nên khối lượng nội dung thông tin rất lớn và đa dạng. Mục đích là tạo điều kiện cho việc tự do hóa mậu dịch của các nước trên thế giới phát triển, sửa đổi và thiết lập những quy tắc quốc tế mới phù hợp với xu hướng phát triển của thời đại.
Tạo ra một diễn đàn cho các cuộc đàm phán giữa các nước thành viên
WTO giúp các thành viên có thể tiếp tục đàm phán và ký kết các hiệp định hay cam kết mới về tự do hóa. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển thương mại toàn cầu hóa.
WTO xúc tiến việc giảm nhẹ quy chế và tạo điều kiện cho các nước gia nhập WTO. Việc làm này sẽ giúp nền kinh tế thuận đà phát triển.
Giải quyết các tranh chấp thương mại của các nước thành viên
WTO có vai trò giải quyết các tranh chấp nảy sinh giữa các thành viên trong các lĩnh vực liên quan. Khi một thành viên bất kỳ của WTO cảm thấy bị xâm hại về lợi ích trong hoạt động kinh tế ở một thị trường nào đó đều có quyền khởi tố lên cơ quan giải quyết mâu thuẫn mậu dịch của WTO.
Ngoài ra, cũng được yêu cầu nước đó ngừng các hoạt động kinh tế xâm hại đến lợi ích của mình. Bất cứ thành viên nào cũng phải chấp nhận khi bị các thành viên khác khởi tố lên WTO vì đây là một trong những nghĩa vụ bắt buộc của mọi thành viên trong tổ chức.
Thực hiện rà soát định kỳ các chính sách thương mại của các thành viên tham gia tổ chức
WTO có những luật lệ và quy tắc riêng về thương mại quốc tế dành cho tất cả các nước thành viên tham gia. Những luật lệ và quy tắc này đảm bảo mọi thành viên của tổ chức phải thực hiện theo.
Cơ cấu tổ chức của WTO
Về cơ cấu tổ chức, WTO gồm có Hội nghị Bộ trưởng, Đại hội đồng, các Hội đồng thương mại, các Tiểu ban và Nhóm công tác và Ban Thư ký.
Hội nghị Bộ trưởng
Hội nghị Bộ trưởng gồm đại diện của tất cả các nước thành viên. Đây là cơ quan quản lí ra quyết định cao nhất của WTO.
Hội nghị Bộ trưởng họp ít nhất hai năm một lần. Hội nghị Bộ trưởng sẽ thực thi các chức năng của WTO. Tại hội nghị, các quyết định được đưa ra ở cấp cao nhất liên quan trực tiếp đến các sự kiện quan trọng của thế giới.
Đại hội đồng
Ðại hội đồng gồm đại diện của tất cả các nước thành viên, sẽ mở họp khi cần thiết. Trong thời gian giữa các khóa họp của Hội nghị Bộ trưởng thì chức năng của Hội nghị Bộ trưởng sẽ do Ðại hội đồng đảm nhiệm.
Đại hội đồng còn có vai trò là cơ quan giám sát các chính sách thương mại và giải quyết các tranh chấp mới nổi. Đại hội đồng hành động nhân danh Hội nghị Bộ trưởng và chịu trách nhiệm trước Hội nghị Bộ trưởng.
Các Hội đồng chung
Cấp thứ ba là các Hội đồng về nhiều lĩnh vực thương mại khác nhau như Hội đồng Thương mại hàng hóa, Hội đồng Thương mại dịch vụ, Hội đồng về những khía cạnh thương mại của quyền sở hữu trí tuệ. Các Hội đồng này chịu trách nhiệm trước Đại hội đồng.
Hội đồng Thương mại Hàng hóa: Tham gia vào việc kiểm soát và giám sát việc tuân thủ các quy tắc và nguyên tắc thương mại của tổ chức.Hội đồng Thương mại Dịch vụ: Tham gia giám sát việc thực hiện các thỏa thuận GATS, làm việc với các dịch vụ tài chính và dịch vụ chuyên nghiệp.Hội đồng về những khía cạnh thương mại của quyền sở hữu trí tuệ: Hoạt động để ngăn chặn sự xuất hiện của các tranh chấp liên quan đến việc bán hàng hóa toàn cầu và sự xuất hiện của hàng giả trên thị trường này.
Các Tiểu ban và Nhóm công tác
Các Tiểu ban trực thuộc Đại Hội đồng và các Hội đồng thương mại. Các Tiểu ban này chịu trách nhiệm điều hành việc thực thi Hiệp định WTO. Cụ thể:
Hội đồng Thương mại Hàng hóa có 11 Tiểu ban;Hội đồng Thương mại Dịch vụ gồm có các Tiểu ban về dịch vụ tài chính, các Tiểu ban về các cam kết cụ thể;Cơ quan Giải quyết Tranh chấp của Đại hội đồng có hai Tiểu ban.
Các nhóm công tác cũng trực thuộc Ðại hội đồng nhưng cấp độ nhỏ hơn và hẹp hơn so với các ủy ban. Ðại hội đồng có các nhóm công tác sau:
Nhóm công tác về gia nhập tổ chức.Nhóm công tác về quan hệ giữa thương mại và đầu tư.Nhóm công tác về tác động qua lại giữa thương mại và chính sách cạnh tranh.Nhóm công tác về minh bạch trong chi tiêu chính phủ.Nhóm công tác về thương mại, nợ và tài chính.Nhóm công tác về thương mại và chuyển giao công nghệ.
Ban thư ký
Ban thư ký ham gia hỗ trợ kỹ thuật cho tất cả các bộ phận của WTO, giám sát thương mại quốc tế, phân tích thương mại, làm việc với giới truyền thông và tổ chức các sự kiện. Đồng thời, tham gia tham vấn với các nước muốn gia nhập WTO.
Ban thư ký của WTO được đặt tại trụ sở ở Geneva. Ban Thư ký có khoảng 550 nhân viên, đứng đầu Ban Thư ký là Tổng Giám đốc do Hội nghị Bộ trưởng bổ nhiệm, quy định về quyền hạn, nghĩa vụ, điều kiện phục vụ và thời hạn phục vụ.
Nhiệm kỳ của Tổng Giám đốc là bốn năm. Tổng Giám đốc sẽ bổ nhiệm các thành viên của Ban Thư ký.
Ban Thư ký có những nhiệm vụ sau:
Trợ giúp về mặt hành chính và kỹ thuật cho các cơ quan chức năng của WTO (các hội đồng, các ủy ban,…) trong việc đàm phán và thực thi các hiệp định.Trợ giúp kỹ thuật cho các nước đang phát triển và kém phát triển.Thống kê và đưa ra phân tích về tình hình, chính sách và triển trong thương mại thế giới.Hỗ trợ các quá trình giải quyết tranh chấp và rà soát chính sách thương mại.Tiếp xúc và hỗ trợ các nước thành viên mới trong quá trình đàm phán gia nhập. Tư vấn cho các Chính phủ muốn trở thành thành viên của WTO.
Như vậy, các bạn đã biết WTO là gì cũng như vai trò và nhiệm vụ của tổ chức này. Đừng quên nhấn theo dõi Gocbao để cập nhật thêm những bài viết hay nhé!
