Lựa chọn thuyết minh về lễ hội dân gian cần phải hiểu rõ về lễ hội và lễ hội dân gian truyền thống Việt Nam là gì?
Trước tiên, người viết bài thuyết minh về lễ hội dân gian cần biết lễ hội là một hình thức sinh hoạt tổng hợp bao gồm các mặt tinh thần và vật chất, tôn giáo tín ngưỡng và văn hoá nghệ thuật, tâm linh và đời thường… là một sinh hoạt có sức hút một số lượng lớn những hiện tượng của đời sống xã hội. Lễ hội là một hình thức sinh hoạt tập thể của nhân dân sau những ngày lao động vất vả, hoặc là một dịp để mọi người hướng về một sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước, hoặc liên quan đến những sinh hoạt tín ngưỡng của nhân dân, hoặc chỉ đơn thuần là những hoạt động có tính chất giải trí.
Bên cạnh những lễ hội thuần tuý mang ý nghĩa về kinh tế như lễ hội Chùa Dâu cầu cho mưa thuận gió hoà, mùa màng tốt tươi còn có những lễ hội mang ý nghĩa lịch sử như: Hội Đền Hùng, hội Gióng… Ngoài những lễ hội trên còn có những lễ hội mang ý nghĩa văn hoá giải trí như hội lim, hát quan họ, hội hát xoan, hát đúm, hát văn, hát chèo…
Thông qua những chương trình du lịch lễ hội nhằm giới thiệu với du khách một cách sinh động về đất nước con người Việt Nam trong quá khứ và hiện tại; giới thiệu những nét đặc trưng, những giá trị văn hoá tín ngưỡng được thể hiện trong lễ hội. Đến với lễ hội du khách cũng được cộng hưởng niềm vui với lễ hội được hoà mình với phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, được chiêm ngưỡng nhiều công trình kiến trúc có giá trị.
Từ nhiều đời nay, trong đời sống tinh thần của người Việt Nam, đã luôn hướng tới một điểm tựa của tinh thần văn hoá. Lễ hội là một trong số đó. Có thể lựa chọn nhiều lễ hội khác nhau để thuyết minh về lễ hội dân gian. Tại mỗi vùng miền, lễ hội tuy mang một nét tiêu biểu và giá trị riêng, nhưng bao giờ cũng hướng tới một đối tượng tâm linh cần được suy tôn, như: Những vị anh hùng chống ngoại xâm, những người có công trong việc dạy dỗ hay truyền nghề hoặc những người có nhiều công lao đóng góp cho việc chống thiên tai, diệt trừ ác thú, giàu lòng cứu nhân độ thế… Hiện tại ở nước ta có nhiều loại lễ hội, bên cạnh lễ hội cổ truyền còn có Lễ hội mới, (lễ hội hiện đại, gắn với các sự kiện lịch sử hiện đại, cách mạng), lễ hội sự kiện … Khi thuyết minh về lễ hội dân gian, cần tìm hiểu rõ đó có đúng là lễ hội dân gian hay không, hạn chế nhầm với các lễ hội mới, hiện đại.
